Nefesimiz Ruh Halimizi, Dikkat ve Hafızamızı Nasıl Kontrol Ediyor?

/, Farkındalık, İş Hayatı, Kişisel Gelişim, Kurumsal Eğitim, Mindfulness, Nefes, Stres, Terapi, Yoga/Nefesimiz Ruh Halimizi, Dikkat ve Hafızamızı Nasıl Kontrol Ediyor?

Nefesimiz Ruh Halimizi , Dikkat ve Hafızamızı Nasıl Kontrol Ediyor

Telaşlı birine “Sakin ol, nefes al” deriz. Bu sadece sağduyulu bir tavsiye midir? Yapılan araştırmalar; nefesimizin zamanlamasına ve temposuna odaklanmanın vücudumuz ve zihnimiz üzerinde olumlu etkileri olabileceğini göstermektedir. Duygu, dikkat ve vücut farkındalığına bağlı birkaç beyin bölgesinin nefesimize dikkat etmemiz ile aktive olduğu görünmektedir.

Bilinçli olarak ve belirli bir ritmde nefes alıp-vermeyi içeren Tempolu Nefes Çalışması alanında yapılan araştırmalar; tempolu solunum egzersizlerinin hem dikkat ve odaklanmayı artırabildiği hem de sinir sistemini düzenleyebildiğini göstermektedir.

Örneğin, 4 sayıda nefes alıp, 4 sayı nefesi tutup, 6 sayıda nefes verip tekrar nefes almadan 4 sayı durmaktır ve birkaç kere tekrarlanır.

Çalışmalarda, tempolu nefes almanın beyin sapının ötesinde duygu, dikkat ve beden farkındalığına bağlı sinir ağlarını da kullandığını bulunmuştur. Nefesi kullanarak bu ağlara dokunmamız, strese verdiğimiz yanıtları düzenlemek için güçlü bir araç olabilir.

Tempolu solunumda beynimizde neler oluyor?

Feinstein Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nde beynin farklı solunum egzersizlerine nasıl tepki verdiğini araştırmak için yapılan bir çalışmada; altı yetişkin Epilepsi hastasının EEG izlemesi yapıldı. Kendilerinden kafa içi beyinleri izlenirken üç solunum egzersizine katılmaları istendi.

İlk egzersizde katılımcılar normal nefes alırken gözleri yaklaşık sekiz dakika açık kalacak şekilde dinlendiler. Daha sonra iki dakikadan fazla bir süre boyunca nefeslerini burundan ve hızlı bir şekilde almaları istendi ve sonrasında normal sakin nefes ritmlerine dönmeleri istendi. Bu döngüyü sekiz kez tekrarladılar.

Amigdala bölgesindeki aktivite, bir kişinin hızlı nefes alma hızının anksiyete, öfke ve korku gibi durumları tetikleyebileceğini düşündürmektedir. Bu durumda bunun tersine , nefesi yavaşlatarak korku ve endişeyi azaltmanın da mümkün olabileceği düşünüldü.

Bir sonraki egzersizde, katılımcılar iki dakikalık aralıklarla kaç kez nefes aldıklarını ve verdiklerini saydılar ve kaç nefes aldıklarını bildirdiler. Araştırmacılar, katılımcıların her aralıkta kaç nefes aldığını izleyerek, yanıtların ne zaman doğru ve yanlış olduğunu belirttiler.

Sonraki egzersizde ise katılımcılardan, solunum döngülerini izleyen bir cihaza bağlı olarak bir dikkat çalışması yapmaları istendi. İçinde farklı sabit konumlarda siyah daireler içeren bir video ekranı izlediler. Dairelerden birinin siyahtan beyaza değiştiğini gördüklerinde 4 klavye tuşundan birine mümkün olduğunca çabuk basmaları istendi.

Amigdala duygularda,hatta özellikle korku ile ilgili duygularda ve duygusal hafıza ile duygusal tepkilerde güçlü bir role sahiptir.. Bu yüzden bilim adamları yaklaşık 60 deneğin laboratuvar ortamında nefeslerini kaydederken, duygusal ifadeler hakkında hızlı kararlar almalarını istedi. Bu çalışmada korku ya da sürpriz ifadelerini gösteren yüzlerin resimleri

sunulan denekler, her yüzün hangi duyguyu ifade ettiğini olabildiğince çabuk belirtmek zorundaydı.

Çalışmada;kişilerin nefes aldığı sırada kendilerine gösterilen korku ifadeli yüzleri tanımlamalarının, nefes verirken tanımlamalarından çok daha hızlı olduğu görülmüştür. Karşılaştıkları bir nesneyi hatırlamalarında nefes vermeye kıyasla nefes alırken karşılaştıklarında hatırlamaları daha fazla olmuştur.Ancak bu etkinin solunum ağızdan yapıldığında kaybolduğu görülmüştür.

Çalışmanın sonunda ; katılımcıların nefes alma oranlarının farklı görevler arasında nasıl değiştiğini görmek için yapılan gözlemlerde, yaptıkları göreve göre beyin aktivitelerinin değişip değişmediğini belirlenerek, nefes almanın korteks ve orta beyin dahil beyin bölgelerini düşünüldüğünden daha fazla etkilediğini bulunmuştur.

Araştırmacıların bu çalışmada buldukları şey; katılımcıların hızla nefes aldığında amigdala da dahil olmak üzere beyin yapıları ağında artan aktivite idi. Amigdaladaki aktivite, hızlı solunum hızının endişe, öfke veya korku gibi duyguları tetikleyebileceğini düşündürmektedir. Diğer çalışmalar, hızlı nefes alırken korkmaya daha yatkın olduğumuzu göstermiştir. Tersine, nefesimizi yavaşlatarak korku ve endişeyi azaltmak da mümkün olabilir.

Nefes alma ritminin insan beyninde duygusal yargıları ve hafızayı etkileyen elektriksel aktivite yarattığını keşfettiler.

Duygu ve davranış üzerindeki bu etkiler, hangi ritim, sıklık ve uzunlukta nefes alıp verdiğimiz ve burundan mı ağızdan mı nefes alıp verdiğimize göre değişiyor.

Bu çalışmanın sonuçları, nefes alma türleri (hızlı, kasıtlı ve dikkatli) ve düşünme, duygu ve davranışla ilgili beyin yapılarında aktivasyon arasındaki bağlantıyı desteklediğini söylemektedir. Bu, belirli nefes stratejilerinin, insanların düşüncelerini, ruh hallerini ve deneyimlerini yönetmelerine yardımcı olmak için bir araç olarak kullanılabileceğini gösterir.

Nörobilim Dergisi’nde yayınlanmış olan bu çalışma için Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi’nde nöroloji profesörü yardımcısı Christina Zelano, “Bu çalışmadaki en önemli bulgulardan biri, nefes alış sırasında amigdala ve hipokampusun beyin aktivitesinde dramatik bir fark olması.Nefes aldığınızda, tüm limbik sistemde koku alma korteksi, amigdala ve hipokampus nöronlarının uyarıldığını keşfettik.” der.

Hipokampusa bağlı hafıza fonksiyonunu değerlendirmeye yönelik bir deneyde aynı deneklere bilgisayar ekranındaki nesnelerin resimleri gösterildi. Daha sonra bu nesneleri hatırlamaları istendi. Araştırmacılar, deneklerin nefes alış sırasında gördükleri objeleri daha kolay hatırladıklarını gözlemlemiştir.

Bulgular, tehlikeli bir durum olduğunda hızlı nefes almanın bir avantaj sağlayabileceğini gösteriyor.

“Panik durumundaysanız, nefes alma ritminiz hızlanır,” dedi Zelano.

Sonuç olarak, sakin bir durumda olduğundan daha fazla teneffüs edeceksiniz. Böylece, vücudumuzun daha hızlı nefes alarak korkuya doğuştan gelen tepkisinin beyin fonksiyonu üzerinde olumlu bir etkisi olabilir ve çevredeki tehlikeli uyaranlara daha hızlı tepki verebilir.

Araştırmanın bir başka noktası iç görü, meditasyon veya odaklanmış solunumun temel mekanizmalarıdır. Zelano, “Nefes alırken, bir anlamda limbik ağdaki beyin salınımlarını senkronize ediyorsunuz.” demiştir.

Günlük yaşam pratiklerimizle telaşlı birine “sakin ol, nefes al” dediğimizde aslında bilimsel bir sonuç sunuyoruz.

Sağlıklı nefesle, sevgiyle kalın….

Yeşim MUNGAN

Studio Jade

Metropol İstanbul Atatürk Mahallesi Ertuğrul Gazi sokak C Blok Kat 2 Daire : 65 Ataşehir - İstanbul

Phone: 0216 688 80 30

Mobile: 0546 688 80 30

Web: www.yesimmungan.com